Monica Puig, chủ nhân tấm HCV quần vợt tại Olympic Rio 2016 đã có một trải nghiệm đầy thú vị khi hoàn thành 3,9 km bơi, 181 km đạp xe, và sau đó là một FM (Full marathon – 42,195 km) trong 13 giờ, 57 phút và 20 giây.
“Đây chắc chắn là điều khó khăn nhất tôi đã từng làm. Tôi đã trải qua địa ngục và trở lại để về đích, nhưng thật sự điều đó rất xứng đáng”, tay vợt từng giải nghệ năm 2022 đã tâm sự như vậy.
Trải nghiệm cực kỳ khắc nghiệt
Những trải nghiệm ấy khá quen thuộc với các vận động viên điền kinh, nhất là ở triathlon 140.6 – nội dung khắc nghiệt nhất của môn thể thao này. Nhưng với dân không chuyên như Monica Puig, nó thực sự đặc biệt. “Khi là một tay vợt tennis, bạn nghĩ rằng đó là điều duy nhất bạn giỏi, điều duy nhất bạn có thể làm”, Puig chia sẻ giữa giờ nghỉ bình luận tại US Open 2024. “Nhưng thực ra bạn có rất nhiều tài năng tiềm ẩn khác bạn không hề biết nếu bạn không thử sức với điều gì đó khác”.
Puig, người vừa kỷ niệm sinh nhật thứ 31 hôm thứ Sáu tuần trước, đã bật khóc khi thức dậy vào sáng Chủ nhật ở Nice và nói với chồng mình, Nathan Rakitt, rằng cô không muốn thi đấu. Quá dài, quá khó, quá nhiều điều chưa biết đối với một người đã dành phần lớn cuộc đời chơi những trận tennis kéo dài 2 giờ, theo thể thức 3 set thắng 2. Rakitt gợi ý rằng hãy cố gắng đến vạch xuất phát và từ đó sẽ tính tiếp.
Phần thi bơi ở Địa Trung Hải gặp phải sóng lớn. Đường đạp xe dốc đến nỗi độ cao chênh lệch 1.219m từ km 33 đến km 49. Puig đã cố gắng giữ bình tĩnh khi xe liên tục tuột xích, nhiệt độ giảm mạnh cùng và gió thì tăng. Các ngón chân của cô tê cóng. Trong khu vực chuyển tiếp trước khi chạy marathon, chân Puig bị cứng lại. Cô không biết làm thế nào mình có thể chạy 42,295 km sau khi đã dành 8 giờ trên xe đạp. Giữa cuộc chạy marathon, khi Rakitt hỏi vợ có cần gì không, cô bắt đầu khóc nức nở. Sau đó, cô tiếp tục bước đi.
Từ quần vợt đến chạy bộ
Sinh ra ở Puerto Rico trước khi lớn lên ở Miami, Puig đã trải qua hầu hết thời thơ ấu như nhiều tay vợt khác: Tập luyện để thi đấu chuyên nghiệp. Mẹ cô, bà Astrid, đã tặng Puig cây vợt đầu tiên khi cô mới 6 tuổi và huấn luyện cô vào những sáng sớm tại một công viên địa phương gần nhà họ ở Florida.
Tròn 10 tuổi, Puig bắt đầu học tại nhà để dành nhiều thời gian hơn cho tập luyện và dự các giải đấu. Cô chơi chuyên nghiệp khi 16 tuổi. Ở tuổi 22, cô giành HCV Olympic đầu tiên cho Puerto Rico sau khi thắng sốc Angelique Kerber ở Rio. Đây là điểm nhấn của sự nghiệp vững chắc, với thứ hạng cao nhất là 27 WTA, và tấm HCV Olympic.
Năm 2019, Puig gặp phải cơn đau dữ dội ở vai phải. Sau hai thập kỷ tập luyện khoảng 6 ngày một tuần, từ 4 đến 8 giờ mỗi ngày, cô đã gặp chấn thương nghiêm trọng ở gân vai, gân bắp tay và sụn khớp, cũng như một dây thần kinh bị chèn ép ở khuỷu tay. Puig đã phẫu thuật, nhưng không thể cố gắng hơn. Ba năm sau, ngay trước thềm Roland Garros 2022, cô tuyên bố giải nghệ.
Puig đã thử sức với việc bình luận truyền hình và luôn nghĩ rằng mình sẽ đi theo hướng đó khi treo vợt. Nhưng không hẳn. Sau khi phẫu thuật vai, Puig đã chuyển đến Arizona để làm việc với Todd Ellenbecker, một nhà vật lý trị liệu nổi tiếng. Trong thời gian ở đó, cô dậy sớm để tận hưởng những buổi sáng se lạnh của sa mạc. Thỉnh thoảng cô đi bộ đường dài. Sau đó, cô bắt đầu chạy, chỉ vài dặm lúc đầu, nhưng sau đó từ từ tăng quãng đường lên.
Việc chọn chạy cảm thấy thật kỳ lạ. Như hầu hết các tay vợt tennis, cô luôn coi chạy là một hình thức trừng phạt, hoặc là dấu hiệu cho thấy cô không kiểm soát được một điểm số hoặc một trận đấu. Giờ đây, nó đang trở thành một hình thức trị liệu, một trong những phần tốt nhất trong ngày của cô. Cô đã yêu thích nó rất nhiều.
“Khi bạn sống trong thế giới này (tennis), cả ngày của bạn được cấu trúc để cải thiện bản thân, để làm việc trên một điều gì đó”, cô nói. “Khi mục đích đó đột ngột biến mất, bạn cần tìm thứ gì đó để lấp đầy khoảng trống”. Monica Puig bắt đầu chạy HM (bán marathon), và 6 tháng sau khi giải nghệ cô góp mặt ở New York Marathon – 1 trong 6 giải marathon lớn nhất thế giới.
Puig hoàn thành New York Marathon trong 4 giờ 32 phút và quyết định rằng cô muốn hoàn thành dưới 4 giờ (sub 4). Kể từ đó, cô đã chạy thêm 3 giải marathon nữa, ở Boston, Chicago và London. Tất cả đều dưới 4 giờ.
Sự hấp dẫn của triathlon
Sau đó, triathlon xuất hiện trong cuộc đời Puig, và đó là thử thách từ chồng cô. Rakitt đã dự nhiều cuộc đua Spartan và gợi ý Puig nên chuyển hướng bản năng cạnh tranh sang điều gì đó ngoài việc chạy. Cô đã nói rằng anh thật điên rồ. Puig chưa bao giờ đua xe đạp nghiêm túc và không biết bơi với hiệu suất tối đa. Tuy nhiên, cô đã làm điều mà nhiều VĐV triathlon khác làm, đăng ký tham gia một cuộc đua và tìm hiểu mọi thứ trong quá trình đó.
Sau khi hoàn thành cuộc thi bán Ironman đầu tiên ở Augusta, bang Georgia, Puig đã hoàn thành thêm 2 cuộc nữa và bắt đầu làm việc với một HLV, Danny Ramos đến từ Puerto Rico, để tối ưu hóa việc tập luyện. Khi thời gian tốt nhất trong một cuộc bán Ironman (bơi 1,9 km; đạp xe 90 km; chạy 21,1 km) giảm xuống gần 5 giờ, cô đã có được một suất dự Giải vô địch Ironman thế giới. Ngay lập tức, cô trở lại với nhịp độ tập luyện như hồi chơi tennis: 6 ngày/tuần và luân phiên giữa đạp xe, bơi lội và chạy để cơ thể quen với sự chuyển tiếp.
Puig không có ý định trở thành một VĐV triathlon hàng đầu thế giới ở bất kỳ cự ly nào. Cô đơn giản là đã bị cuốn hút bởi môn thể thao sức bền này vì cơ hội để cạnh tranh với bản thân và những người khác. Việc có mặt trên bục podium trong nhóm tuổi của mình bỗng trở nên hấp dẫn, một phần vì những gì cô làm trên đường đua sẽ không ảnh hưởng đến hiệu suất của các đối thủ cạnh tranh.
Đây là điều hoàn toàn khác biệt so với tennis. Có những mục tiêu cần đạt được trong một môn thể thao hoàn toàn xoay quanh việc tự cải thiện, đủ điều kiện tham gia các sự kiện như giải vô địch thế giới để thi đấu cùng với các VĐV chuyên nghiệp mà không lo lắng phải đánh bại họ. Puig sẽ làm điều đó một lần nữa vào năm tới khi tham gia Giải vô địch thế giới bán Ironman (Triathlon 70.3) tại Marbella, Tây Ban Nha.
Một điểm tương đồng giữa triathlon và các trận tennis là chúng cung cấp một bài kiểm tra tinh thần quen thuộc: Tiếp tục tiến lên khi không cảm thấy tốt nhất. Puig đã gặp khó khăn trong một cuộc đua ở Ohio khi cảm thấy như mình đang chìm ở hồ Erie. Cô đã thở chậm, và tự nhắc mình tập trung vào những điều nhỏ bé. Trong những khoảnh khắc đó, những lời tự nói hữu ích có thể mang âm thanh quen thuộc. Khi Puig gặp khó khăn trên sân tennis vào cuối trận, cô thường tự nhủ đối thủ có lẽ cũng cảm thấy tồi tệ như cô. Điều đó không khác gì mấy so với những gì cô có thể tự nhắc mình trong những dặm cuối cùng của một cuộc đua.
Sau khi cán đích ở Nice, Puig nghe thông báo trên loa rằng “Không còn là “game, set, match, Puig,” mà là “bạn là một Ironman!” Cô ôm chầm lấy Rakitt dưới bầu trời tối tăm, và bắt đầu nghĩ về nơi mình sẽ tham gia cuộc đua tiếp theo.
Thật tốt khi thử những điều mới mẻ. Bạn không bao giờ biết mình có thể giỏi ở đâu.
Athleta, một thương hiệu thể thao gắn với các môn thể thao sức bền và các bộ môn vận động như yoga, đã liên hệ với Puig khi sự nghiệp quần vợt của cô đang dần khép lại. Các giám đốc thích câu chuyện của cô. Họ muốn cô vừa là đại sứ thương hiệu vừa là một cố vấn. Puig đã đồng ý. Và cô tiếp tục chạy.